Nazwa | Amoniak | Numer CAS | 7664-41-7 | Synonimy | |
|
|
KLASYFIKACJA i OZNAKOWANIE |
|
Wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP) |
Klasyfikacja CLP | Flam. Gas 2 (Gas łatwopalny, kat.2), H221; Press. Gas (Gaz pod ciśnieniem); Acute Tox. 3, inhal. (Toksyczność ostra, kat.3 – droga oddechowa), H331; Skin Corr. 1B (Działanie żrące/drażniące na skórę, kat. 1B), H314; Aquatic Acute 1 (Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego - zagrożenie ostre, kat. 1), H400; | Oznakowanie CLP | Piktogramy GHS | | Hasło ostrzegawcze | Niebezpieczeństwo | Zwrot wskazujący rodzaj zagrożenia (H) | H221: Gaz łatwopalny. H331: Działa toksycznie w następstwie wdychania. H314: Powoduje poważne oparzenia skóry oraz uszkodzenia oczu. H400: Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
| Zwrot wskazujący środki ostrożności (P) | P210: Przechowywać z dala od źródeł ciepła, gorących powierzchni, źródeł iskrzenia, otwartego ognia i innych źródeł zapłonu. Nie palić. P260: Nie wdychać pyłu/dymu/gazu/mgły/par/rozpylonej cieczy. P280: Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ochronę oczu/ochronę twarzy. P273: Unikać uwolnienia do środowiska. P304 + P340: W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO DRÓG ODDECHOWYCH: wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić mu warunki do swobodnego oddychania. P303 + P361 + P353: W PRZYPADKU KONTAKTU ZE SKÓRĄ (lub z włosami): Natychmiast zdjąć całą zanieczyszczoną odzież. Spłukać skórę pod strumieniem wody [lub prysznicem]. P305 + P351 + P338: W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO OCZU: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć. Nadal płukać. P315: Natychmiast zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza. P377: W przypadku płonięcia wyciekającego gazu: Nie gasić, jeżeli nie można bezpiecznie zahamować wycieku. P381: W przypadku wycieku wyeliminować wszystkie źródła zapłonu. P405: Przechowywać pod zamknięciem. P403: Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu.
| Dodatkowe kody zwrotów | |
| Dodatkowe informacje | |
|
|
WARTOŚCI NAJWYŻSZYCH DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ |
NDS: | 14 mg/m3 | NDSCh: | 28 mg/m3 | NDSP: | - |
|
|
|
METODY OZNACZANIA SUBSTANCJI W POWIETRZU ŚRODOWISKA PRACY |
|
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE |
Właściwości podstawowe | Masa cząsteczkowa: 17,031 Stan skupienia w temp. 20°C: gaz Barwa: bezbarwny Zapach: ostry, charakterystyczny Temperatura topnienia (1013 hPa): -77,7°C Temperatura wrzenia (1013 hPa): -33,35°C Temperatura zapłonu: nie dotyczy Temperatura samozapłonu: 630°C Granice wybuchowości w mieszaninie z powietrzem: - dolna: 15% obj. - górna: 28% obj. Granice wybuchowości w mieszaninie z tlenem: - dolna: 14% obj. - górna: 79% obj. Stężenie stechiometryczne: 21,87% obj. Minimalna energia zapłonu w powietrzu: 680 mJ Gęstość gazu (0°C, 1013 hPa): 0,771 g/dml Gęstość cieczy (-33,43°C, 1013 hPa): 0,682 g/cm3 Gęstość par względem powietrza (0°C, 1013 hPa): 0,597 Prężność gazu (20°C): 0,8 MPa Stężenie pary nasyconej: nie dotyczy, gaz Rozpuszczalność w wodzie (20°C, 1013 hPa): 42,8% wag. Rozpuszczalność w innych rozpuszczalnikach: - etanol absolutny (0°C, 1013 hPa): 20,95% wag. - metanol absolutny (0°C, 1013 hPa): 29,3% wag | Właściwości dodatkowe | Temperatura krytyczna: 132,44°C Ciśnienie krytyczne: 11,3 MPa Współczynnik załamania światła (0°C, 1013 hPa): 1,000383 Lepkość gazu (0°C, 1013 hPa): 0,00918 mPa s Lepkość cieczy (-33,5°C, 1013 hPa): 0,266 mPa s Ciepło właściwe gazu (0°C, 1013 hPa): Cp = 2,16 J/(g K), Cv = 1,70 J/(g K) Ciepło parowania (-33,35°C, 1013 hPa): 1371 J/g Ciepło spalania (20°C, 1013 hPa): -17,35 J/ml |
|
|
INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE |
Stężenia oraz dawki śmiertelne i toksyczne Próg wyczuwalności zapachu - 0,4-40 mg/m3 LD50 (szczur, doustnie) - 350 mg/kg LC50 (szczur, inhalacja) - 7600 mg/m3 (2 h) LD50 (królik, szczur, skóra) - brak danych LCL0 (szczur, inhalacja) - 1420 mg/m3 (4 h)
Działanie toksyczne i inne szkodliwe działanie biologiczne na ustrój człowieka: substancja toksyczna, drażniąca i żrąca.
Drogi wchłaniania: przez drogi oddechowe, z przewodu pokarmowego.
Objawy zatrucia ostrego: w postaci gazu i par wywołuje ból i łzawienie oczu, zaczerwienienie spojówek, obrzęk i skurcz powiek, kaszel, ból gardła, chrypkę, ślinotok, mdłości, wymioty, ból za mostkiem, duszność. Może wystąpić obrzęk krtani z uczuciem duszenia, skurcz oskrzeli, zatrzymanie oddechu, obrzęk płuc. Następstwem bezpośrednim zatrucia może być ostre zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc oraz zwłóknienie tkanki płucnej z ciężką niewydolnością oddechową. Kontakt skóry z gazem, mgłą lub roztworem amoniaku powoduje oparzenie chemiczne z głębokimi owrzodzeniami. Ciekły amoniak wywołuje odmrożenia skóry.
Skażenie oczu gazem, parami lub roztworem wywołuje ból i ostry stan zapalny, owrzodzenie rogówki; może nastąpić martwica gałki ocznej, ślepota.
Drogą pokarmową powoduje oparzenie błony śluzowej jamy ustnej, gardła, przełyku, ból brzucha z ryzykiem powikłań i zagrożeniem życia.
Objawy zatrucia przewlekłego: podrażnienie błon śluzowych górnych dróg oddechowych, oczu i stany zapalne skóry, przewlekłe zapalenie oskrzeli. |
|
|
Niezbędne leki: tlen, Atrovent w kapsułkach i deksametazon do inhalacji, hydrokortyzon, furosemid (amp.), leki przeciwbólowe (np. pyralgina). Odtrutki: nie są znane.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Pierwsza pomoc przedlekarska: Wynieść zatrutego z miejsca narażenia, ułożyć w wygodnej pozycji półleżącej lub siedzącej, zapewnić spokój i całkowity bezruch (zagrożenie obrzękiem płuc przy wysiłku), chronić przed utratą ciepła. Podawać tlen do oddychania. W razie uczucia "duszenia się", niemożności mówienia, świszczącego oddechu, podać Atrovent z kapsułki do wdychania. Natychmiast wezwać lekarza. Pomoc lekarska: Jeżeli utrzymują się objawy obrzęku krtani (bezgłos, stridor), pomimo podania Atroventu, założyć stałą drogę dożylną, podać dożylnie hydrokortyzon. Brak poprawy uzasadnia intubację i natychmiastowy transport do szpitala karetką reanimacyjną PR. W zależności od objawów w układzie oddechowym - hydrokortyzon, furosemid. Transport do szpitala karetką PR lub reanimacyjną pod nadzorem lekarza (ryzyko obrzęku i powikłań płucnych).
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska: Zmywać obficie bieżącą chłodną wodą, jednocześnie zdejmując ostrożnie odzież ze względu na możliwość głębokich uszkodzeń oblanej skóry. Nie stosować środków zobojętniających (zakwaszających). Na oparzenia założyć jałowy opatrunek. Skórę odmrożoną ("zbielałą") polewać chłodną (!) wodą (z kranu) lub moczyć w zimnej wodzie (np. ręce). Po zaróżowieniu odmrożonej skóry założyć jałowy opatrunek. Pomoc lekarska: Podać pyralginę. W każdym przypadku oparzeń lub odmrożeń skóry konieczna pomoc chirurgiczna. Transport do szpitala karetką PR lub reanimacyjną - zależnie od rozległości oparzeń.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska: Oczy płukać obficie chłodną wodą co najmniej 15 minut. Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania. Pomoc lekarska: W każdym przypadku skażenia oczu konieczna pilna pomoc okulistyczna.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Pierwsza pomoc przedlekarska: Nie wywoływać wymiotów. Podać do picia białka jaj kurzych, mleko. Nie podawać niczego innego doustnie. Wezwać natychmiast lekarza. Pomoc lekarska: Można podać parenteralnie środek przeciwbólowy (np. dożylnie pyralginę). Konieczny natychmiastowy transport karetką reanimacyjną PR do szpitala z zapewnieniem pomocy chirurgicznej ze względu na ryzyko perforacji przełyku i żołądka.Niezbędne leki: tlen, Atrovent w kapsułkach i deksametazon do inhalacji, hydrokortyzon, furosemid (amp.), leki przeciwbólowe (np. pyralgina). Odtrutki: nie są znane.
ZATRUCIE INHALACYJNE
Pierwsza pomoc przedlekarska: Wynieść zatrutego z miejsca narażenia, ułożyć w wygodnej pozycji półleżącej lub siedzącej, zapewnić spokój i całkowity bezruch (zagrożenie obrzękiem płuc przy wysiłku), chronić przed utratą ciepła. Podawać tlen do oddychania. W razie uczucia "duszenia się", niemożności mówienia, świszczącego oddechu, podać Atrovent z kapsułki do wdychania. Natychmiast wezwać lekarza. Pomoc lekarska: Jeżeli utrzymują się objawy obrzęku krtani (bezgłos, stridor), pomimo podania Atroventu, założyć stałą drogę dożylną, podać dożylnie hydrokortyzon. Brak poprawy uzasadnia intubację i natychmiastowy transport do szpitala karetką reanimacyjną PR. W zależności od objawów w układzie oddechowym - hydrokortyzon, furosemid. Transport do szpitala karetką PR lub reanimacyjną pod nadzorem lekarza (ryzyko obrzęku i powikłań płucnych).
SKAŻENIE SKÓRY
Pierwsza pomoc przedlekarska: Zmywać obficie bieżącą chłodną wodą, jednocześnie zdejmując ostrożnie odzież ze względu na możliwość głębokich uszkodzeń oblanej skóry. Nie stosować środków zobojętniających (zakwaszających). Na oparzenia założyć jałowy opatrunek. Skórę odmrożoną ("zbielałą") polewać chłodną (!) wodą (z kranu) lub moczyć w zimnej wodzie (np. ręce). Po zaróżowieniu odmrożonej skóry założyć jałowy opatrunek. Pomoc lekarska: Podać pyralginę. W każdym przypadku oparzeń lub odmrożeń skóry konieczna pomoc chirurgiczna. Transport do szpitala karetką PR lub reanimacyjną - zależnie od rozległości oparzeń.
SKAŻENIE OCZU
Pierwsza pomoc przedlekarska: Oczy płukać obficie chłodną wodą co najmniej 15 minut. Uwaga: osoby narażone na skażenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania. Pomoc lekarska: W każdym przypadku skażenia oczu konieczna pilna pomoc okulistyczna.
ZATRUCIE DROGĄ POKARMOWĄ
Pierwsza pomoc przedlekarska: Nie wywoływać wymiotów. Podać do picia białka jaj kurzych, mleko. Nie podawać niczego innego doustnie. Wezwać natychmiast lekarza. Pomoc lekarska: Można podać parenteralnie środek przeciwbólowy (np. dożylnie pyralginę). Konieczny natychmiastowy transport karetką reanimacyjną PR do szpitala z zapewnieniem pomocy chirurgicznej ze względu na ryzyko perforacji przełyku i żołądka. |
|
|
|